તિબેટથી દિલ્હી-બિહાર સુધી, છેલ્લા 17 કલાકમાં 10 ભૂકંપ, પૃથ્વી નીચે શું થઈ રહ્યું છે?

છેલ્લા કેટલાક કલાકોમાં, તિબેટથી દિલ્હી સુધી ધરતી ઘણી વખત ધ્રુજી ઉઠી છે. છેવટે, પૃથ્વી આટલી બધી ધ્રુજારી કેમ કરી રહી છે?

નવી દિલ્હી: આજે વહેલી સવારે દિલ્હી-એનસીઆર વિસ્તારોમાં ભૂકંપના જોરદાર આંચકા અનુભવાયા હતા. તેનું મહાકાવ્ય કેન્દ્ર દિલ્હી હોવાનું કહેવાય છે. ભૂકંપની તીવ્રતા 4 માપવામાં આવી હતી. સવારે 5.37 વાગ્યાની આસપાસ ભૂકંપ આવ્યો. ભૂકંપ એટલા જોરદાર હતા કે ઇમારતો ધ્રુજવા લાગી અને લોકો પોતાના ઘરોમાંથી બહાર નીકળી આવ્યા. તિબેટથી દિલ્હી અને દિલ્હીથી બિહાર સુધી, છેલ્લા 13 કલાકમાં 10 ભૂકંપ આવ્યા છે.

ધરતી આટલી ઝડપથી કેમ ધ્રુજી રહી છે? ધરતી નીચે શું થઈ રહ્યું છે, જેના કારણે તિબેટથી દિલ્હી સુધી ભૂકંપના આંચકા અનુભવાઈ રહ્યા છે? 16 ફેબ્રુઆરીના રોજ બપોરે 3:52 વાગ્યે તિબેટમાં 3.5 ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ અનુભવાયો હતો. આ પછી, છેલ્લા કેટલાક કલાકોમાં અરુણાચલ, તિબેટ, ઇન્ડોનેશિયા અને ભારતમાં ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા.

તિબેટથી દિલ્હી સુધી, 13 કલાકમાં 8 વાર ધરતી ધ્રુજી:  
રવિવાર, 16 ફેબ્રુઆરીના રોજ તિબેટમાં અલગ અલગ સમયે અનેક ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા. રવિવારે તિબેટમાં ભૂકંપનો પહેલો આંચકો બપોરે 3:52 વાગ્યે અનુભવાયો હતો. આ પછી, બીજો ભૂકંપ 8:59 વાગ્યે, ત્રીજો 9:58 વાગ્યે અને ચોથો 11:59 વાગ્યે અનુભવાયો. આ ભૂકંપના આંચકાઓની તીવ્રતા 3.5 થી 4.5 ની વચ્ચે માપવામાં આવી હતી. છેલ્લા કેટલાક કલાકોમાં ચાર ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા બાદ તિબેટના લોકો ગભરાઈ ગયા છે. 

16 ફેબ્રુઆરીના રોજ સવારે 5:42 વાગ્યે અરુણાચલ પ્રદેશના પશ્ર્ચિમ કામેંગમાં ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા. જોકે, આ આંચકા મજબૂત નહોતા, ભૂકંપની તીવ્રતા 2.8 હતી. ભૂકંપની ઊંડાઈ લગભગ 10 કિલોમીટર હતી. આ ભૂકંપથી કોઈ નુકસાન થયું નથી, પરંતુ ધરતીના ધ્રુજારીને કારણે લોકો ચોક્કસ ડરી ગયા હતા.

ગઈકાલે રાત્રે 11:16 વાગ્યે બંગાળની ખાડીમાં ભૂકંપ આવ્યો હતો. તેની તીવ્રતા 4.3 માપવામાં આવી હતી. તેની ઊંડાઈ 35 કિલોમીટર નીચે હતી. આજે સવારે દિલ્હીમાં ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા. ભૂકંપનું કેન્દ્ર નવી દિલ્હીમાં જમીનથી પાંચ કિલોમીટર નીચે હોવાનું કહેવાય છે. તે 28.59 ડિગ્રી ઉત્તર અક્ષાંશ અને 77.16 ડિગ્રી પૂર્વ રેખાંશ પર હતું. ઓછી ઊંડાઈ અને કેન્દ્ર દિલ્હીમાં હોવાથી, તે દિલ્હી-એનસીઆરમાં વધુ અનુભવાયું.

દિલ્હીમાં ભૂકંપ કેમ આવ્યો? 
ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે દિલ્હી હિમાલયની નજીક આવેલું છે. હિમાલયની નજીક હોવાને કારણે, દિલ્હીને ’ભૂકંપગ્રસ્ત ક્ષેત્ર’ ગણવામાં આવે છે. હિમાલય પર્વતમાળા ભારતીય અને યુરેશિયન ટેક્ટોનિક પ્લેટોના અથડામણથી રચાઈ હતી, જેના કારણે આ પ્રદેશમાં વારંવાર ભૂકંપ આવે છે. દિલ્હીમાં ઘણી ફોલ્ટ લાઇનો છે, જે પૃથ્વીની સપાટી પર તિરાડો છે.

જ્યારે આ ફોલ્ટ લાઇનો પર તણાવ એકઠો થાય છે, ત્યારે ભૂકંપ આવી શકે છે. આજે દિલ્હીમાં જે ભૂકંપ આવ્યો છે તે આ ફોલ્ટ લાઇનમાં તણાવને કારણે હોઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, દિલ્હીની માટી રેતાળ અને કાંપવાળી છે, જે ભૂકંપ દરમિયાન અસ્થિર બની શકે છે અને ઇમારતોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. તેથી એવું કહેવાય છે કે જો દિલ્હીમાં કોઈ તીવ્ર ભૂકંપ આવે તો ભારે નુકસાન થઈ શકે છે.