આ શબ્દો આપણી સેનાને ઉત્સાહથી ભરી દે છે

► ભારતીય સેના વિશ્વની સૌથી મોટી સેનાઓમાંની એક

► દરેક સેનાનું સૂત્ર તેના સૈનિકોની ઓળખ હોય છે

► ભારતીય સેનાની દરેક શાખાનું સૂત્ર અલગ અલગ છે 

► તેઓ સૈનિકોની બહાદુરી અને શૌર્યને પ્રતિબિંબિત કરે છે

ભારત માતાની રક્ષા કરનારા બહાદુર પુત્રોની વાર્તા ભારતીય સૈન્યના ઇતિહાસના ગૌરવપૂર્ણ પ્રકરણોથી ભરેલી છે. આ માત્ર સેના નથી, પરંતુ દેશભક્તિ, બલિદાન અને અદમ્ય સાહસનું પ્રતીક છે. બહાદુરી અને શૌર્યની અગણિત કથાઓ ભારતીય સૈનિકોના શૌર્ય અને દ્રઢ નિશ્ચયની અનન્ય સાક્ષી છે.

પરંતુ આ બહાદુરી માત્ર યુદ્ધભૂમિ પૂરતી મર્યાદિત નથી, પરંતુ તે દરેક સૈનિકના હૃદયમાં ધબકતું સૂત્ર છે જે તેમની ઓળખ અને પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. ચાલો આ સૂત્ર દ્વારા ભારતીય સૈન્યની મહિમાને સમજવાનો પ્રયાસ કરીએ.... 

ભારતની સેના વિશ્વની સૌથી મોટી અને મોટી સેનાઓમાંની એક છે. આપણા દેશમાં 14 લાખથી વધુ સક્રિય સૈનિકોની તાકાત છે. આપણી સેના મુખ્યત્વે ત્રણ ભાગમાં વહેંચાયેલી છે - આર્મી, નેવી અને એરફોર્સ. પરંતુ તેમની નીચે પણ ઘણી શાખાઓ છે.

આ સશસ્ત્ર દળો દેશના દરેક ભાગની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરે છે. ભારતીય સેનાની દરેક શાખાનું પોતાનું સૂત્ર છે. થોડા શબ્દોથી બનેલા આ તમામ વાક્યોનો પોતાનો એક અર્થ છે, જે તે સૈન્યની ઓળખ છે. આ એવા વાક્યો છે જે આપણી સેનાની બહાદુરી અને બહાદુરીને સ્પષ્ટપણે પ્રતિબિંબિત કરે છે. આ વાક્યોના શબ્દો આપણા સૈનિકોમાં ઉત્સાહ પેદા કરે છે

◙ જમીની સેનાનું સૂત્ર ’સર્વિસ બિફોર સેલ્ફ’ છે. તેનો અર્થ થાય છે સ્વ પહેલાંની સેવા 
કલ્પના કરો, એક યુદ્ધનું મેદાન, ગોળીબારના અવાજો, ચારે બાજુ મૃત્યુનો પડછાયો. પરંતુ એક સૈનિક, તેના ડરને દબાવીને, તેના સાથીઓની રક્ષા માટે આગળ વધે છે. આ કોઈ કાલ્પનિક વાર્તા નથી, પરંતુ ભારતીય સેનાના દરેક સૈનિકની પ્રતિબદ્ધતાનું જીવંત ઉદાહરણ છે. 

વિશ્વની સૌથી મોટી સેનાઓમાંની એક ભારતીય સેના પોતાની તાકાત અને સાહસ માટે જાણીતી છે. પરંતુ તેની તાકાત માત્ર સંખ્યામાં જ નહીં, પરંતુ તેના સૈનિકોની અદમ્ય ભાવનામાં રહેલી છે. તેમની બહાદુરીનો સાર, આ બલિદાન, આ અતૂટ વફાદારીનો સાર તેમના સૂત્ર ’સેવા પહેલાં સ્વયં’માં આપવામાં આવ્યો છે. 

◙ આર્મી એર ડિફેન્સનું સૂત્ર "આકાશે શત્રુ જાહી" છે. તેનો અર્થ એ છે કે આકાશમાં દુશ્મનને મારી નાખો
ભારતના વિશાળ અને ગૌરવશાળી ઇતિહાસમાં શૌર્ય અને બલિદાનની ગાથાઓ હંમેશા પ્રેરણાસ્ત્રોત રહી છે. યુદ્ધના મેદાનોથી લઈને અંતરિક્ષ સુધી, આપણા યોદ્ધાઓએ તેમની બહાદુરી અને કુશળતાથી દુશ્મનો તરફ પીઠ ફેરવી લીધી છે. આ ગૌરવશાળી પરંપરાનું એક અદભૂત ઉદાહરણ ભારતીય સેનાની એર ડિફેન્સ વિંગ છે, જેનું સૂત્ર છે "આકાશે શત્રુ જાહી".

આ ચાર ટૂંકા શબ્દો એક પ્રચંડ સંકલ્પ અને અવિરત પ્રતિબદ્ધતાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, એક પ્રતિબદ્ધતા જે આકાશમાં ઢાલ તરીકે દેશનું રક્ષણ કરે છે. આ સૂત્ર માત્ર એક ધ્યેય નથી, પરંતુ એક વચન છે; એક વચન જે સૈનિકો દ્વારા પેઢી દર પેઢી પાળવામાં આવ્યું છે. આ વચન સતત ચાલી રહેલો પ્રયાસ છે, સતત ઉત્ક્રાંતિની યાત્રા છે.

નવી ટેકનોલોજી અને યૂહરચનાઓ અપનાવવાની પ્રક્રિયા છે. તેમાં અત્યાધુનિક પ્રક્ષેપાસ્ત્ર પ્રણાલીઓથી માંડીને કુશળ તાલીમ સુધીના દરેક પાસાને ધ્યાનમાં લેવામાં આવ્યા છે, જેથી દરેક પડકારનો સામનો સામી છાતીએ કરી શકાય. 

◙ ભારતીય નૌકાદળનું સૂત્ર ‘શન્નો વરૂણ:’ છે. તેનો અર્થ- સમુદ્રના દેવતા આશીર્વાદ આપે
એક ઊંડો વિશાળ સમુદ્ર, જે અસંખ્ય રહસ્યોથી ભરેલો છે. ઋગ્વેદના મંત્રોથી લઈને આધુનિક યુદ્ધ જહાજો સુધી, ભારતનું સમુદ્ર સાથે ઊંડું જોડાણ રહ્યું છે. આ સંબંધ હજુ પણ ભારતીય નૌકાદળ દ્વારા જાળવી રાખવામાં આવ્યો છે.

ભારતનું શક્તિશાળી નૌકાદળ આ વિશાળ જળની રક્ષા કરે છે. પરંતુ તેમની તાકાત માત્ર યુદ્ધજહાજો અને જહાજો પૂરતી મર્યાદિત નથી, પરંતુ તેમની શ્રદ્ધા અને તેમના સૂત્ર ‘શન્નો વરૂણ:’ માં પણ રહેલી છે. 

◙ ભારતીય વાયુસેનાનું સૂત્ર ‘નભ: સ્પૃર્શ દીપ્તમ’ છે જેનો અર્થ થાય છે ગર્વ સાથે ગગન છુઓ
ભારતીય વાયુસેનાનું સૂત્ર (ગૌરવ સાથે આકાશને સ્પર્શવું) ગીતાના અગિયારમા અધ્યાયમાંથી લેવામાં આવ્યું છે, જે મહાભારતના મહાન યુદ્ધ દરમિયાન કુરૂક્ષેત્રના યુદ્ધભૂમિ પર ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ દ્વારા અર્જુનને આપવામાં આવેલું પ્રવચન છે. ભગવાન અર્જુનને પોતાનું પરમ દિવ્ય સ્વરૂપ બતાવી રહ્યા છે અને પ્રભુનું મહાન સ્વરૂપ કીર્તિ સાથે આકાશ સુધી પહોંચી રહ્યું છે.

જેનાથી અર્જુનના મનમાં ભય અને સંયમનો અભાવ પેદા થઈ રહ્યો છે. તેવી જ રીતે, ભારતીય વાયુસેનાનો હેતુ રાષ્ટ્રની રક્ષામાં એરોસ્પેસ પાવરના ઉપયોગ દ્વારા વિરોધીઓ પર વિજય મેળવવાનો છે.