થલાઇવાનું સફળ બીઝનેસ મોડલ

Advertisement

 

ચેન્નાઇ સુપર કિંગ્સ

2008માં IPL ની શરૂઆત થઇ ત્યારથી અત્યાર સુધીમાં મહેન્દ્રસિંહ ધોની 19 વર્ષમાં 250 IPL મેચ રમ્યા છે. વચ્ચેના બે વર્ષ (પુના સુપર જાયન્ટસ) બાદ કરતા IPL ની શરૂઆતથી આ ફ્રેન્ચાઇઝ સાથે જોડાયેલા તેના કેપ્ટન ધોનીએ ચેન્નાઇ સુપર કિંગ્સને સર્વોત્તમ અને સફળ બીઝનેસ મોડલની જેમ ઉભુ કર્યુ છે. કોઇપણ સંસ્થા, ટીમ કે કોર્પોરેટ હાઉસ જયારે એક ચોકકસ મુકામ હાંસલ કરે છે ત્યારે તેની સફળતાના અનેક કારણ હોય છે. પરંતુ એના મુળીયામાં કેવું સિંચન થયું છે અને કેટલી મજબુત પાયા પર આ નિર્માણ પામ્યું છે. તેનું મહત્વ હંમેશા રહે છે અને આ મૂલ્ય બાબતનો સૌથી વધુ આધાર તેના નેતૃત્વમાં રહેલો છે. કોઇ ટીમ કે સંગઠનની શિસ્ત, બીલીફ સિસ્ટમ અને આત્મવિશ્વાસ ઉપરથી નીચે તરફ પ્રસરતો હોય છે. નેતૃત્વ નકકી કરે છે કે આ ટીમ શું વિચારશે, કઇ રીતે વર્તશે અને શું હાંસલ કરવા પ્રતિબધ્ધ રહેશે.

સદભાગ્યે છેલ્લા છ વર્ષમાં IPL દ્વારા મને ઘણા CSKના મેચમાં મેચ રેફરી તરીકે કામ કરવા મળ્યું છે. દરેક ફ્રેન્ચાઇઝીનું કલ્ચર અને રીતભાત અલગ-અલગ હોય છે. ચેન્નાઇ સુપર કિંગ્સની જે વાત ઉડીને આંખે વળગે અને એવું પ્રતિત કરાવે કે કંઇક તો આ યુનિટનું એવું છે કે જે બીજી ટીમ કરતા અલગ છે. આવી જ અમુક વાત જે મારા અવલોકનમાં આવી છે જે અહીં લાવવાના પ્રયત્ન કરૂ છું.
(1) નો ટીમ મીટીંગ-નો પોસ્ટમોર્ટમ - તમને જાણીને નવાઇ લાગશે પણ CSKની કોઇ દિવસ ટીમ મીટીંગ થતી જ નથી અને જો તે થાય તો ફકત 2-3 મીનીટની તો પછી દરેક ખેાલડીના રોલ તેમને અપાતો વિશ્વાસ અને મેચનું ઝીણુ પ્લાનીંગ કઇ રીતે થાય છે ?

બહુ રસપ્રદ અને નવિન પધ્ધતિથી CSK આ બધુ આયોજન કરે છે. ટીમ જયારે પ્રેકટીસ કરતી હોય ત્યારે કેપ્ટન ધોની, કોચ ફલેમીંગ, બોલીંગ કોચ બ્રાવો, બેટીંગકોચ માઇકલ હસી જુદા જુદા વિસ્તારમાં વહેંચાઇ જાય છે. બે પીચ પર નેટ પ્રેકટીસ ચાલતી હોય તો ઉપર લખેલા તમામ લોકો જુદા જુદા ખેલાડી સાથે સમય વિતાવે-વાત કરે, ખેલાડીની માનસિકતાનો તાગ મેળવે, કેટલા પ્રકારમાં શું કરી શકે તેનું અનુમાન બાંધે, ટુર્નામેન્ટ દરમ્યાન અલગ અલગ ટીમ સામે વિવિધ જાતની પીચ પર કઇ જાતના પડકાર આવે તેની Specific (ચોકકસ) પ્રેકટીસ કરવામાં આવે તમને CSKની પ્રેકટીસમાં ચોખ્ખુ દેખાય કે એક સાથે એક જ નેટમાં બે-ત્રણ બેટસમેન એકસાથે થોડા-થોડા બોલ રમી બેટીંગ કરે. વચ્ચે-વચ્ચે ખુબ વાતો કરે. કોઇ મેચનું પ્રેસર નહીં, મેચ હારી જાય તો તેની કોઇ ચર્ચા નહીં, કોચીંગ સ્ટાફનું ગ્રુપ એક લીડરશીપ ગ્રુપ બનીને શાંતિથી પોતપોતાનું કામ કરતું રહે આ ટીમ મેદાન પર પણ એકદમ રીલેકસ લાગે, પેનીક બટન તો કોઇ દિવસ ન દબાય.

(2) ટીમમાં ઝાઝા બદલાવ ન થાય - તમે CSKનો ઇતિહાસ જોઇ લો. જે ખેલાડી પસંદ કરવામાં આવ્યા તે 1ર-13 જણાના સમુહમાંથી એક સરખી ટીમ જ દરેક મેચ રમશે. કોઇ ખેલાડી પર ભરોસો મુકયો તો પછી તે આખી ટુર્નામેન્ટ માટે મુકાશે. ત્રણ ચાર વર્ષ પહેલા શેન વોટસને આખી ટુર્નામેન્ટમાં કંઇ ખાસ પ્રદર્શન કર્યુ નહોતું આમ છતાં તેને પડતા ન મુકાયા અને એ વર્ષની IPL ફાઇનલ વોટસને એકલા હાથે જીતાડી આપી. ઇજાગ્રસ્ત થવાથી કોઇ ખેલાડી રમી શકે તેમ ન હોય તો કોઇ પ્રોબ્લેમ નહીં જે રમી શકે તેમ છે એમાંથી જે શ્રેષ્ઠ ટીમ હોય તે રમશે. બેન સ્ટોકસ IPL -2023માં ઇજાગ્રસ્ત હોવાથી માંડ એક-બે મેચ રમી શકયા. અજીંકય રહાણેનું આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટમાં પુનરાગમન CSK માટે કરેલા પ્રદર્શનને આભારી છે. કેપ્ટન ધોનીએ અજીંકય માં સ્થાપેલો વિશ્વાસ એક ચમત્કારની જેમ ઉભરીને આવ્યો છે. હકારાત્મક વાતાવરણ કેવો જાદુ કરી શકે તેનું આ શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ છે.

(3) What happens in party renains in Party (ટીમની અંદરની વાત અંદર જ રહેશે) દોઢ દાયકા ઉપરાંતના સમયગાળામા કેટલીયવાર CSKને લઇને કેટલાય વિવાદ થયા. સુરેશ રૈનાએ ચાલુ ટુર્નામેન્ટે ટીમ છોડી, જાડેજાએ અધવચ્ચે કેપ્ટનશીપ છોડી, ટીમ મેનેજમેન્ટ પર ગંભીર આરોપ લાગ્યા પણ એક પરિસ્થિતિમાં લીડરશીપ ગ્રુપે ખુબ જ સમજદારી અને પરીપકવતાથી આખી બાજી સંભાળી અને એટલે જ તને જોશો કે CSKના કોચીંગ અને સપોર્ટ સ્ટાફમાં વર્ષોના વર્ષો થઇ ગયા પણ બહુ જુજ ફેરફાર થયા છે. વળી દર 15 દિવસે CSKના ખેલાડીઓ તેમના પુત્ર-પુત્રી ફેમીલી વગેરે સાથે ફન ટાઇમ પ્રેકટીસ કરે જે ટીમમાં એક કુટુંબ જેવો માહોલ બનાવે બધા જ ખેલાડીઓ એકબીજાના કુટુંબને પણ ઓળખે.

(4) ખેલાડીઓને સાચવવામાં અવ્વલ : CSKના કોઇપણ ખેલાડીની નાનામાં નાની જરૂરીયાતનું પુરેપુરૂ ધ્યાન રાખવામાં આવે. તેમના ફેમીલી સહિત માટે ટ્રાવેલ-ફૂડ અને હોસ્પિટાલીટીમાં કોઇ કસર છોડવામાં ન આવે. ખેલાડીની પર્સનલ લાઇફ માટે કોઇપણ મદદ કરવા મેનેજમેન્ટ હંમેશા તૈયાર જોઇને એવું લાગે કે જાણે આખી ટીમ એક ‘હેપ્પી યુનિટ’ની જેમ પ્રવાસ કરે છે.

(5) થલાઇવા : HRD ના કેટલાય લેસન અને મેનેજમેન્ટના કેટલાય કોર્સ જેના પાસે ટુંકા પડે એવું વ્યકિતત્વ એટલે કેપ્ટન કુલ એમ.એસ.ધોની કયા ખેલાડી પાસેથી કેવી મેચ સિચ્યુએશનમાં કઇ રીતે અને કેટલું કામ કઢાવવું છે એનો એનસાઇકલોપીડીયા એટલે કે કેપ્ટન ધોની પોતાની લાગણી-આવેગોને અદભુત રીતે કંટ્રોલ કરીને મેદાનમાં આટલા નિર્લેપ-સ્વસ્થ રહી શકવું એ કોઇ સ્થિતપ્રજ્ઞ જ કરી શકે સામેના ખેલાડીનું જાણે ‘માઇન્ડ રીડીંગ’ કરી લીધુ હોય તેટલા ધૈર્યથી અત્યંત પ્રેશર મોમેન્ટને સહજતાથી સંભાળી લે. છેલ્લે એક સત્ય ઘટના જે થલાઇવાની Clarity of mind  (સ્પષ્ટ નિર્ણય શકિત)ને ઉજાગર કરે છે. એક વખત ટીમમાં એક નવયુવાન-ઉત્સાહી ડેટા એનાલીસ્ટની નિમણુંક થઇ જેનું કામ હતું પોતાની ટીમના અને હરીફ ટીમના ખેલાડીઓના પ્રદર્શન-સ્ટ્રેન્થ-વિકનેસ વગેરેનો ડેટા બનાવી હાથવગો રાખવો. ખુબ મહેનતથી કામ કરતો આ ડેટા એનાલીસ્ટ હંમેશા દરેક ખેલાડી વિષે કંઇક માહિતી ધોનીને આપવા તત્પર રહેતો. થોડા દિવસ એમ.એસ.ધોનીએ બધુ જોયે રાખ્યું. પછી એક દિવસ તે ડેટા-એનાલીસ્ટને બોલાવીને કેપ્ટને કહ્યું જયાં સુધી હું કોઇ વિષે કોઇ માહિતી ન માગુ ત્યાં સુધી તમારા બધા ડેટા તમારી પાસે પાસે જ રાખો. That is like a boss થલાઇવા.

આપણે બધાએ જોયુ છે જયારે ધોનીના નેતૃત્વમાં ટીમ જીતે ત્યારે ટ્રોફી લેવા ટીમની સૌથી નવા ખેલાડીને આગળ કરે, IPL 2023માં અંબાતી રાયડુ નિવૃત થતા હોવાથી અને જાડેજા ભવિષ્યના કેપ્ટન હોવાથી તેમને આગળ કર્યા. ટ્રોફી વિતરણ પછી ધોની હંમેશા ફોટોફ્રેમમાં સાઇડમાં કોઇ સપોર્ટ સ્ટાફ પાસે ઉભા હોય, બીજાને મોટો કરે, અન્યને આગળ કરે એ ખરો સુકાની. જવાબદારી ઉપાડવામાં આગળ અને શ્રેય લેવામાં છેલ્લો, નેતૃત્વશકિતનું આટલું ઉમદા ઉદાહરણ જવલ્લે જ જોવા મળે છે. આશા રાખીએ કે જયાં સુધી એમ.એસ.ધોની રમે છે ત્યાં સુધી યુવા પેઢી એની પાસેથી શીખવા જેટલું બધું જ શીખી લે. જેની સામે હારી ગયેલો કેપ્ટન હાર્દિક પંડયા પણ ધોનીના વિજય પર ગર્વ કરે એનાથી રૂડુ શું હોઇ શકે ?

Advertisement

Recent News

Advertisement

Saurashtra News

Advertisement

Gujarat News