લેન્સેટ રીપોર્ટ મુજબ AI સ્તન કેન્સરને પકડી શકે

આ AI મોડેલ ભારતમાં સ્તન કેન્સરનાં કેસો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે

નવી દિલ્હી : સ્તન કેન્સરનું નિદાન કરવામાં રેડિયોલોજિસ્ટ્સને સહાય કરવા માટે એઆઈનો ઉપયોગ કરીને ડોકટરોના વર્કલોડને ઘટાડી શકાય છે, લેન્સેટમાં પ્રકાશિત સ્વીડનથી રેન્ડમાઇઝ્ડ કંટ્રોલ રીપોર્ટ અનુસાર સંશોધનકારોએ સ્વીડનના રાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમ હેઠળ એક લાખ મહિલાઓ પર સ્ક્રીનિંગ કરવા માટે એઆઇનો ઉપયોગ કર્યો હતો. 

અભ્યાસ શું શોધી કાઢ્યું ?  
40 થી 74 વર્ષની વયની બધી સ્ત્રીઓ સ્તન કેન્સરની તપાસમાંથી પસાર કરવામાં આવી હતી, જેમાં નિદાનની પુષ્ટિ કરવા માટે એઆઇ અને બે રેડિયોલોજિસ્ટ્સ દ્વારા દરેક વ્યક્તિની મેમોગ્રાફીની તપાસ કરવામાં આવી હતી. 1 અને 7 ની વચ્ચેનાં એઆઈ સ્કોર્સને ઓછાં જોખમ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યાં હતાં.

8 અને 9 ની વચ્ચે મધ્યવર્તી જોખમ તરીકે જ્યારે 10 ને સૌથી વધુ જોખમ દર્શાવાયું હતું. નીચાથી મધ્ય જોખમ ધરાવતાં લોકોએ એક રેડિયોલોજિસ્ટ દ્વારા વાંચન કરાવ્યું, જ્યારે ઉચ્ચ જોખમમાં રહેલાં લોકોએ બે દ્વારા વાંચન કર્યું હતું.

રેડિયોલોજિસ્ટે જુની પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરીને 1000 દીઠ 5 ની સરખામણીમાં એઆઇએ 1000 દીઠ 6.4 કેસ શોધી કાઢયા હતાં. એઆઇ સ્ક્રીનીંગના પરિણામે કેન્સરની તપાસમાં વધારો થયો હતો અને રેડિયોલોજિસ્ટનો વર્કલોડને 44.2 ટકા ઘટાડ્યો હતો. 

આ શા માટે નોંધપાત્ર છે ? 
સ્તન કેન્સર વિશ્વભરની સ્ત્રીઓમાં સામાન્ય કેન્સરમાંનું એક છે, જેમાં મેમોગ્રાફી મૃત્યુદર ઘટાડવામાં અસરકારક સાબિત થાય છે. જ્યારે સંશોધનકારોએ હજી સુધી તે દર્શાવ્યું નથી કે શું સહાયિત સ્ક્રીનીંગ સ્તન કેન્સર મૃત્યુદરને વધુ ઘટાડી શકે છે.

તેઓએ દર્શાવ્યું છે કે, એઆઇ પહેલાનાં તબક્કામાં કેન્સરને ઓળખી શકે છે. જ્યારે ભારતની વાત આવે ત્યારે આ એઆઇ વિવિધ આરોગ્યસંભાળ માનવ ભુલ જેવાં પડકારોને દૂર કરી શકે છે. આ એઆઇ વિવિધ સ્તરે ડોકટરોને મદદ કરીને નિદાનમાં ઝડપ પણ લાવી શકે છે. જોકે ભારતમાં સ્તન કેન્સર પકડવાની રીત પશ્ચિમી દેશોથી અલગ છે.

ભારતમાં સ્તન કેન્સરની સારવારના પડકારો શું છે ? 
વૈશ્વિક કેન્સર ઓબ્ઝર્વેટરીના ડેટા અનુસાર દર વર્ષે 98000 લોકો કેન્સરને કારણે મૃત્યુ પામે છે. આ ઉપરાંત ભારતીય મહિલાઓને તેમનાં પશ્ચિમી સમકક્ષો કરતાં એક દાયકા પહેલાં સ્તન કેન્સર થવાની સંભાવના છે. "પશ્ચિમમાં સ્તન કેન્સરની સરેરાશ વય 50 ની આસપાસ છે, ભારતમાં તે 40 થી 50 વર્ષની વયની મહિલાઓમાં સૌથી સામાન્ય છે.

જ્યારે એઆઈ મેમોગ્રામથી કેન્સરને પકડી શકે છે તો તે માનવ ભૂલો ઘટાડીને તપાસમાં વધારો કરી શકે છે. ભારત પણ સ્તન કેન્સરના આક્રમક સ્વરૂપોના વધુ કિસ્સાઓ જોવા મળે છે. 

શું આ તકનીકીઓ ભારતમાં ઉપલબ્ધ છે ?  
થર્મલિટિક્સ નામની સ્વદેશી રીતે વિકસિત એઆઇ આધારિત સ્ક્રીનીંગ પરીક્ષણને તાજેતરમાં પંજાબમાં અજમાયશ કરવામાં આવી હતી, જ્યાં 183 સ્થળોએ 15000 થી વધુ મહિલાઓની તપાસ કરવામાં આવી હતી.

ભારતમાં મેમોગ્રાફીને બદલે થર્મલિટિક્સ ટેસ્ટ કરવામાં આવે છે. થર્મલિટિક્સ કેન્સરના જોખમની આગાહી કરવા માટે સ્તનમાં એક મિનિટ તાપમાનના ભિન્નતાનું વિશ્લેષણ કરે છે. 

ડિવાઇસ એઆઇથી સજજ, હળવા વજનવાળા, પોર્ટેબલ હોય છે અને તેને ન્યૂનતમ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની જરૂર પડે છે. એઆઇની મદદથી 460 મહિલાઓને ઉચ્ચ જોખમ કેટેગરીમાં અને 268 ને ફોલો અપ કેટેગરીમાં રાખવામાં આવી હતી જેમાંથી 27 મહિલાઓને કેન્સરની પુષ્ટિ કરવામાં આવી હતી.