Solar Power: : ભારત સૌર ઉર્જા ઉત્પાદનમાં જાપાનને પાછળ છોડીને ત્રીજા સ્થાને પહોંચ્યું, 2015માં નવમા સ્થાને હતું

​ન્યુ દિલ્હી : ભારત 2023 સુધીમાં જાપાનને પછાડીને વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો સૌર ઉર્જા ઉત્પાદક દેશ બનવાની તૈયારીમાં છે. ગ્લોબલ એનર્જી સેક્ટરમાં કામ કરતી રિસર્ચ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ એમ્બરના રિપોર્ટમાં આ વાત કહેવામાં આવી છે. 2015માં સૌર ઊર્જાના ઉપયોગના સંદર્ભમાં ભારત નવમા ક્રમે હતું. ભારત છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી સૌર ઉર્જાનો ઉપયોગ કરવા પર ઘણો ભાર મૂકી રહ્યું છે અને આ સફળતા તેનું પરિણામ છે.

‘ગ્લોબલ ઇલેક્ટ્રિસિટી રિવ્યૂ’ શીર્ષક હેઠળના તેના રિપોર્ટમાં એમ્બરે કહ્યું છે કે વર્ષ 2023માં વૈશ્વિક વીજળી ઉત્પાદનનો 5.5 ટકા સૌર ઊર્જાના રૂપમાં આવ્યું હતું. વૈશ્વિક વલણને અનુરૂપ, ભારતે ગયા વર્ષે સૌર ઉર્જાથી તેના કુલ વીજળી ઉત્પાદનના 5.8 ટકા હાંસલ કર્યા હતા. પવન અને સૌર ઊર્જામાં નોંધપાત્ર વૃદ્ધિએ વૈશ્વિક વીજળીના મિશ્રણમાં નવીનીકરણીય ઊર્જાનો હિસ્સો 30 ટકાથી વધુ અને સંપૂર્ણ સ્વચ્છ ઉત્પાદન (પરમાણુ સહિત) લગભગ 40 ટકા પર લાવી દીધો છે.

પરિણામે, વિશ્વની વીજળીની કાર્બન તીવ્રતા 2007 માં તેની ટોચ કરતાં 12 ટકા ઓછી, નવા રેકોર્ડ નીચા સ્તરે પહોંચી. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે રિન્યુએબલ એનર્જી પ્રોડક્શન ગ્રોથ 2023માં પણ વધુ વધી શકે છે પરંતુ ચીન અને વિશ્વના અન્ય ભાગોમાં દુષ્કાળના કારણે હાઈડ્રોપાવરનું ઉત્પાદન ઘટીને પાંચ વર્ષની નીચી સપાટીએ પહોંચી ગયું છે. ભારત વિશ્વનો સૌથી સસ્તો સૌર ઉર્જા ઉત્પાદક દેશ છે જ્યારે સૌથી મોંઘો સૌર ઉર્જા ઉત્પાદક દેશ કેનેડા છે. 

ભારતમાં ઉત્પાદન ઝડપથી વધી રહ્યું છે : 
2023 સુધીમાં ભારતમાં સૌર ઉર્જા ઉત્પાદનમાં થયેલો વધારો વિશ્વમાં ચોથો સૌથી મોટો વધારો હતો.  ભારત આ મામલે ચીન, અમેરિકા અને બ્રાઝિલથી પાછળ છે.  2023માં સૌર ઊર્જા વૃદ્ધિમાં આ ચાર દેશોનો હિસ્સો 75 ટકા હતો.  ભારતે તેની ક્ષમતામાં 18 ટેરાવોટ કલાક ઉમેર્યા, ત્યારબાદ ચીન (+156 ટેરાવોટ કલાક અથવા TWh), યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ (+33 TWh), બ્રાઝિલ (+22 TWh). 

રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 2023માં વૈશ્વિક સૌર ઉત્પાદન 2015ની સરખામણીમાં છ ગણું વધુ હતું, જ્યારે ભારતમાં તે 11 ટકાથી વધુ હતું.  ભારતમાં વીજળી ઉત્પાદનમાં સૌર ઉર્જાનું યોગદાન 2015માં 0.5 ટકા હતું, જે 2023માં વધીને 5.8 ટકા થયું હતું.

વીજળીની વધતી માંગને પહોંચી વળવા પણ જરૂરી છે : 
એમ્બરના એશિયા પ્રોગ્રામના ડાયરેક્ટર આદિત્ય લોલાએ જણાવ્યું હતું કે ગ્રીન પાવર ક્ષમતા વધારવાનો અર્થ માત્ર પાવર સેક્ટરમાં કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટાડવાનો નથી. પરંતુ તે અર્થતંત્રમાં વધતી જતી વીજ માંગને પહોંચી વળવા અને ઉત્સર્જનમાંથી આર્થિક વૃદ્ધિને બેવડા કરવા માટે પણ જરૂરી છે.

અહેવાલ મુજબ, સૌર ઉર્જાએ સતત 19મા વર્ષે વિશ્વના સૌથી ઝડપથી વિકસતા વીજળી સ્ત્રોત તરીકે તેનું સ્થાન જાળવી રાખ્યું છે. ગયા વર્ષે, કોલસામાંથી આ સ્વચ્છ ઉર્જા સ્ત્રોતમાંથી વિશ્વભરમાં બમણી કરતાં વધુ વીજળી ઉમેરવામાં આવી હતી.