પાઇન લેબ્સ અને MSwipe જેવી કંપનીઓને અસર થશે

હવે પોઇન્ટ-ઓફ-સેલ પેમેન્ટ સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સ પર RBI નું નિશાન: નિયમનો હેઠળ આવરી લેવાશે

ડ્રાફ્ટ નિયમો જારી: 31મે 2025 સુધીમાં માન્યતા માટે મંજુરી માંગવી પડશે: વેપારીઓનું ટર્નઓવર મુજબ વર્ગીકરણ

મુંબઇ, તા.18
રેઝરપે અને કેશફ્રી ઇનોવિટી પેમેન્ટ્સ જેવી કંપનીઓ, ઓનલાઇન પેમેન્ટ એગ્રીગેટર્સ માટે માર્ગદર્શિકા બહાર પાડ્યા પછી, રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઇન્ડિયાએ પોઇન્ટ-ઓફ-સેલ પેમેન્ટ સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સ (પીએ-પી)ને નિયંત્રિત કરવા માટે ડ્રાફટ નિયમો જારી કર્યા હતા. પાઇન લેબ્સ અને MSwipeને હવે નિયમનકારી કવર હેઠળ લાવવામાં આવશે.

નિયમનકારે જણાવ્યું હતું કે સેવા પુરી પાડતી કંપનીઓએ 31 મે, 2025 સુધીમાં આરબીઆઇ પાસેથી અધિકૃતતા માટે અરજી કરવાની જરૂર પડશે. ઔપચારિક માર્ગદર્શિકા જારી કરવાની તારીખથી પેમેન્ટ એગ્રીગેટર્સે 60 દિવસની અંદર અધિકૃતતા મેળવવાના તેમના ઇરાદા વિશે નિયમનકારને જાણ કરવી પડશે, એમ આરબીઆઇએ જણાવ્યું હતું.

તેણે બેન્કોને 31 ઓક્ટોબર-2025 સુધીમાં નોન-બેંક PA-Ps બંધ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે, સિવાય કે તેઓ આરબીઆઇને અધિકૃતતા અરજી કરવાના પુરાવા પ્રદાન કરે, RBI પેમેન્ટ એગ્રીગેટર્સ માટે કડક નિયમો લાગુ કરવાની યોજના બનાવી રહી હોવાનું છેલ્લા કેટલાક મહિનાથી ચર્ચાઇ રહ્યું હતું, તે દિશામાં રિઝર્વ બેન્કે પગલાં ભર્યા હતા.

રેગ્યુલેટરે એ સુનિશ્ચિત કરવા માટે પેમેન્ટ એગ્રીગેટર્સ દ્વારા ગ્રાહકોને યોગ્ય કેવાયસી વધારવાનું પણ સૂચન કર્યું છે. તમામ ઙPAsએ ફાઇનાન્શિયલના સભ્ય બનવું આવશ્યક છે. આ તમામ માર્ગદર્શિકા PA-Ps તેમજ ઓનલાઇન પેમેન્ટ એગ્રીગેટર્સ (PA-O)ને સમાન રીતે લાગુ થશે.

આ સૂચનાઓ (KYC) પરિપત્ર જારી થયાની તારીખથી ત્રણ મહિના લાગુ થશે, RBI એ જણાવ્યું હતું. આ માર્ગદર્શિકા  RBI દ્વારા ડિજિટલ પેમેન્ટ ઇકોસિસ્ટમની ચકાસણી અને તેના સ્તરને ધ્યાનમાં રાખીને મહત્વની બને છે.

તાજેતરમાં વર્ષોથી તેના યુઝર બેઝના અયોગ્ય KYCને કારણે રિઝર્વ બેન્કને સખત વલણ અપનાવવું પડ્યું છે. હાલમાં જ પેટીએમ પેમેન્ટ્સ બેન્કને નિયમનકારી કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. પેમેન્ટ પ્લેયર્સ માટે કામકાજમાં સરળતા માટે, સેન્ટ્રલ બેંકે વેપારીઓનું નાના શ્રેણીઓ વર્ગીકરણ કરવાનું સૂચન કર્યું છે.

નિયમનકારે નાના વેપારીઓને વાર્ષિક રૂા.5 લાખ કરતા ઓછા ટર્નઓવરવાળા ભૌતિક વેપારીઓ તરીકે વ્યાખ્યાયિત કર્યા છે. મધ્યમ વેપારી એવા લોકો છે જેમનું ટર્નઓવર રૂા.5 લાખથી વધુ પરંતુ વાર્ષિક રૂા.50 લાખ સુધી છે.

ઓનલાઇન પેમેન્ટ એસ્ક્રો એકાઉન્ટ દ્વારા રૂટ કરવામાં આવે છે, જે ડિજિટલ સેટલ કરવા માટે વપરાતા પાસ-થ્રુ એકાઉન્ટનું એક સ્વરૂપ છે. ચુકવણી આરબીઆઇએ એસ્ક્રો એકાઉન્ટની મર્યાદાની અંદર ઇકોમર્સ ખરીદીની ડિલિવરી સમયે કરવામાં આવતી ડિજિટલ ચૂકવણી પણ સમાવાઇ છે.

નિયમનકારે સુરક્ષાના પગલાં પણ વધાર્યા છે. જે PAને આ વેપારીઓની દેખરેખની આસપાસ અપનાવવાની જરૂર છે. PAએ સુનિશ્ચિત કરવાની જરૂર છે કે વેપારીઓ તેમની સૂચિત લાઇન ઓફ બિઝનેસ માટે જ સેવાઓનો ઉપયોગ કરી રહ્યાં છે.