આ... છે... ચૂંટણીમાં મતદાન વખતે વપરાતી શાહીની વાત

મતદાન વખતે આંગળી પર લગાવવામાં આવતી શાહી મૈસુરની કંપનીમાં બને છે

જાંબલી રંગની શાહીનો પ્રથમ ઉપયોગ 196રમાં ચૂંટણીમાં ગેરરીતિ અટકાવવા કર્યો હતો

♦ મતદાન વખતે આંગળીમાં લગાવવામાં આવતી શાહી આ વખતે ર6.6 લાખ શીશીઓની જરૂર પડશે જેનો ખર્ચ રૂા. પપ કરોડ જેટલો થશે : એક શીશીની શાહીમાંથી 700 મતદારોનો ઉપયોગ થઇ શકે છે : 30થી વધુ દેશોમાં પણ સપ્લાય

નવી દિલ્હી : લોકસભા ચૂંટણીના પ્રથમ તબક્કા હેઠળ 21 રાજ્યોની 102 બેઠકો માટે આજે મતદાન થઈ રહ્યું છે. મતદાન થઈ રહ્યું છે. ચૂંટણીની સાથે જ વોટિંગ દરમિયાન આંગળી પર લગાવવામાં આવેલી શાહી ફરી એકવાર સમાચારોમાં છે. દેશની એકમાત્ર કંપની જે લોકશાહીનું પ્રતીક બનાવે છે. તે મૈસૂર પેઇન્ટ એન્ડ વાર્નિશ લિમિટેડ 50 વર્ષથી વધુ સમયથી તેનું ઉત્પાદન કરે છે. આવી સ્થિતિમાં મૈસૂરનું નામ ફરી એકવાર ચર્ચામાં છે. તેનું કારણ ચૂંટણીમાં મતદાન કર્યા બાદ મતદારોની હાથની આંગળી પર લગાવવામાં આવતી ખાસ શાહી છે. આ ખાસ શાહી દેશની એકમાત્ર મૈસુર કંપની મૈસૂર પેઇન્ટ્સ એન્ડ વાર્નિશ લિમિટેડ દ્વારા બનાવવામાં આવે છે.

લોકશાહીના પ્રતીક સમાન આ શાહીનો ઈતિહાસ દેશમાં 50 વર્ષથી વધુ જૂનો છે. આ શાહી વગર દેશમાં ચૂંટણી પૂર્ણ થતી નથી. આ જાંબલી રંગની શાહીનો સૌપ્રથમ ઉપયોગ 1962માં ચૂંટણીમાં ગેરરીતિ અટકાવવા માટે કરવામાં આવ્યો હતો.

અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો ઓર્ડર મૈસૂર પેઈન્ટ્સ એન્ડ વાર્નિશ લિમિટેડ માટે આ ખૂબ જ વ્યસ્ત સમય છે. આ  લોકસભા ચૂંટણી માટે અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો ઓર્ડર મળ્યો છે. દરેક ચૂંટણીની સાથે મતદારોની સંખ્યા વધી રહી છે ત્યારે આ શાહીની માંગ પણ વધી રહી છે. આ વખતે સામાન્ય ચૂંટણીમાં આ શાહીની 26.6 લાખ શીશીઓની જરૂર પડશે. યુપીમાં ચૂંટણીની શાહીની સૌથી વધુ જરૂર પડે છે. ચૂંટણી માટે શાહીના ઉત્પાદન પર 55 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થશે.

700 મતદારો માટે 10 મિલિગ્રામની એક શીશીનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. આ ઓર્ડર પછી, ખઙટકનું કહેવું છે કે ઓછામાં ઓછી 70% ઉત્પાદન જરૂરિયાત પૂર્ણ થઈ ગઈ છે. બાકીનું કામ 15 માર્ચ સુધીમાં પૂર્ણ થશે.

આ શાહી કેવી રીતે બને છે?
આ શાહીમાં સિલ્વર નાઈટ્રેટ હોય છે. તે ગુપ્ત રીતે તૈયાર કરવામાં આવે છે. શાહી તૈયાર કરતી વખતે સંપૂર્ણ સુરક્ષા અને ગોપનીયતાનું ધ્યાન રાખવામાં આવે છે. શાહી સૂત્ર ગુણવત્તા મેનેજર પાસે છે. તે કોઈની સાથે શેર કરવામાં આવતું નથી. આ જ કારણ છે કે છેલ્લા પાંચ દાયકાથી કંપનીએ તેની પ્રતિષ્ઠા જાળવી રાખી છે. આ શાહી લગભગ 10 દિવસ સુધી રહે છે. તે પછી તે ઝાંખું થવા લાગે છે. શરૂઆતમાં, કાચની બોટલોમાં શાહી પૂરી પાડવામાં આવતી હતી

જો કે, નવી ટેકનોલોજીના આગમન સાથે, ખઙટક એ 1960 ના દાયકાના અંતથી એમ્બર રંગીન પ્લાસ્ટિક (ઇંઉઙઊ) ક્ધટેનરનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કર્યું. 10 ગ્રામની દરેક શીશીની કિંમત 174 રૂપિયા છે. આ ગત ચૂંટણીમાં 160 રૂપિયા પ્રતિ શીશીથી વધુ છે. આવું જ એક મુખ્ય પરિબળ સિલ્વર નાઈટ્રેટના ભાવમાં થતી વધઘટ છે. કંપની શાહી ધરાવતી પ્લાસ્ટિકની બોટલોને બદલવા માટે માર્કર પેન બનાવવાનો વિકલ્પ પણ શોધી રહી છે તેનું ઉત્પાદન હજુ આગામી તબક્કામાં છે.

30 થી વધુ દેશોમાં સપ્લાય
દેશમાં ઉત્પાદિત શાહી માત્ર દેશમાં જ નહીં વિદેશમાં પણ સપ્લાય થાય છે. ઈંગ્લેન્ડ, તુર્કી, મલેશિયા, નેપાળ, ઘાના, દક્ષિણ આફ્રિકા તેમજ ડેનમાર્ક જેવા દેશોમાં મેડ ઈન મૈસુર ઈંકનો ઉપયોગ થાય છે. હાલમાં, સ્થાનિક માંગ ઉપરાંત, કંપની પાસે નિકાસના ઓર્ડર પણ પૂરા કરવા માટે છે. આ કારણે છે
આ વર્ષે ચૂંટણીમાં જઈ રહેલા 60 દેશોમાંથી કેટલાક દેશને તેમની મતદાન પ્રક્રિયાઓ માટે આ શાહીની જરૂર છે. કંપનીને અન્ય દેશોમાંથી માર્કર શીશીઓ માટે ઘણી વિનંતીઓ મળી છે. આગામી થોડા મહિનામાં વધુ ઓર્ડર આવવાની અપેક્ષા છે. કંપનીના એમડી મોહમ્મદ ઈરફાનનું કહેવું છે કે છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં,
અમે કંબોડિયા, ફિજી ટાપુઓ, સિએરા લિયોન અને ગિની-બિસાઉમાંથી નાના નિકાસ ઓર્ડર પૂરા કર્યા છે.
મૈસુરના રાજા દ્વારા સ્થાપના કરવામાં આવી હતી

મૈસુર પેઇન્ટ્સની સ્થાપના 1937માં મહારાજા કૃષ્ણરાજા વાડિયાર ઈંટ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. 1962માં, ચૂંટણી પંચે કાયદા મંત્રાલય, નેશનલ ફિઝિકલ લેબોરેટરી ઓફ ઈન્ડિયા અને નેશનલ રિસર્ચ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશનના સહયોગથી આવી શાહી બનાવવા માટે મૈસૂર પેઇન્ટ્સ એન્ડ વાર્નિશ લિમિટેડ સાથે કરાર કર્યો હતો. સેન્ટર ફોર સાયન્ટિફિક એન્ડ ઈન્ડસ્ટ્રીયલ રિસર્ચ દ્વારા આ શાહીની ફોર્મ્યુલા તૈયાર કરવામાં આવી હતી.
ખાસ વાત એ છે કે આ શાહી સરળતાથી ભૂંસી શકાતી નથી. હાલમાં આ ફેક્ટરીમાં લગભગ 100 લોકોની ટીમ કામ કરે છે. ફેક્ટરીમાં બહારના લોકોના પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ છે. આ સિવાય કારખાનામાં ત્રણ તબક્કામાં સુરક્ષા તપાસ કરવામાં આવે છે.