આલિશાન અને અભેદ્ય કિલ્લા જેવા આ વિમાનો વિશે જાણવા જેવું

♦ તમે હંમેશા જોયું હશે કે સાંભળ્યું હશે કે વિશ્વના દેશોના વડાઓ અને શક્તિશાળી નેતાઓ અલગ વિમાનમાં મુસાફરી કરે છે. તેની પાછળનું સૌથી મોટું કારણ તેમની સુરક્ષા છે. અમેરિકા, રશિયા અને બ્રિટનના રાષ્ટ્રપતિ વિશ્વભરમાં તેમની તાકાત માટે જાણીતા છે, અથવા ભારતના રાષ્ટ્રપતિ/વડાપ્રધાન, તેઓ બધા અભેદ્ય વિમાનોમાં મુસાફરી કરે છે.

♦ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિના વિમાનની એક અલગ ઓળખ છે, ત્યારે 2020માં ભારત સરકારે તેના રાષ્ટ્રપતિ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ અને વડાપ્રધાનની સત્તાવાર મુલાકાતો માટે બે નવા ખાસ સુધારેલા અને સુરક્ષિત વિમાન બનાવ્યા છે. આ ઉપરાંત, દક્ષિણ કોરિયા, બ્રિટન, કતાર, જર્મની, ઈરાન, તુર્કી અને બ્રાઝિલના રાષ્ટ્રપતિ/વડાપ્રધાન/શાસક પણ આવા શક્તિશાળી અને આધુનિક વિમાનમાં તેમની સત્તાવાર યાત્રાઓ કરે છે. આ શક્તિશાળી નેતાઓના વિમાનો કોઈ આલિશાન હોટેલ અને અભેદ્ય કિલ્લાથી ઓછા નથી.

ભારતીય વાયુસેનાના પાયલોટ ભારતના રાષ્ટ્રપતિ અને વડાપ્રધાનના વિમાનને ઉડાવે છે
ભારતીય રાષ્ટ્રપતિ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ અને વડા પ્રધાનની મુલાકાત દરમિયાન, બંને બી-777 એરક્રાફ્ટ ભારતીય વાયુસેનાના પાઇલોટ્સ દ્વારા ઉડાવવામાં આવે છે, એર ઇન્ડિયાના પાઇલોટ્સ દ્વારા નહીં. બંને એરક્રાફ્ટની ખરીદી અને પુન:નિર્માણનો કુલ ખર્ચ અંદાજે રૂ. 8,400 કરોડ જેટલો થયો છે. બંને બી-777 એરક્રાફ્ટ લાર્જ એરક્રાફ્ટ ઇન્ફ્રારેડ કાઉન્ટરમેઝર્સ અને સેલ્ફ-પ્રોટેક્શન સુટ્સ (એસપીએસ) તરીકે ઓળખાતી અદ્યતન એન્ટિ-મિસાઇલ સિસ્ટમથી સજ્જ છે.

એર ઇન્ડિયા વન અદ્યતન અને સુરક્ષિત કોમ્યુનિકેશન સિસ્ટમથી સજ્જ છે જે હવામાં પણ (હેક કે ટેપ કર્યા વિના) ઑડિયો અને વિડિયો કમ્યુનિકેશન ફંક્શનનો લાભ લઈ શકે છે. આ વિમાન કોઈપણ સમયે હવાઈ હુમલાના કિસ્સામાં જવાબી કાર્યવાહી પણ કરી શકે છે. તેમાં એક સમયે 100 લોકો માટે ભોજન તૈયાર કરવાની અને 2000 લોકો માટે ભોજન સંગ્રહ કરવાની વ્યવસ્થા છે.

એર ઈન્ડિયા વનની વિશેષતા વિશે વાત કરીએ તો, એરક્રાફ્ટમાં મિસાઈલ એપ્રોચ વોર્નિંગ સિસ્ટમ છે, જે સેન્સરની મદદથી પાઈલટને મિસાઈલ પર હુમલો કરવામાં મદદ કરે છે. ઈલેક્ટ્રોનિક વોરફેર એક જામર છે જે દુશ્મનના જીપીએસ અને ડ્રોન સિગ્નલોને બ્લોક કરવાનું કામ કરે છે. ડાયરેક્શનલ ઇન્ફ્રારેડ કાઉન્ટરમેઝર સિસ્ટમ એ એન્ટિ-મિસાઇલ સિસ્ટમ છે, જે એરક્રાફ્ટને ઇન્ફ્રારેડ મિસાઇલોથી સુરક્ષિત કરે છે. ચૈફ એન્ડ ફલેયર્સ સિસ્ટમ કે જે રડાર ટ્રેકિંગ મિસાઇલ દ્વારા ધમકી આપવામાં આવે ત્યારે ગેસ છોડે છે, જેનાથી એરક્રાફ્ટ વધુ બહાર નીકળી શકે છે.

મિરર બોલ સિસ્ટમ એટલે કે પાંખોમાં સ્થાપિત આ ટેક્નોલોજી એરક્રાફ્ટને ઈન્ફ્રારેડ મિસાઈલથી સુરક્ષિત કરે છે. તેમાં સૌથી આધુનિક અને સુરક્ષિત સેટેલાઇટ કમ્યુનિકેશન સિસ્ટમ પણ છે. હવામાં ઇંધણ ભરાઇ જાય તેવી સુવિધા છે. એકવાર ઇંધણ ભરાઈ જાય તો આ વિમાન 17 કલાક સુધી સતત ઉડી શકે છે. એકવાર તે ઉડાન ભરે છે, તે 13,649 કિલોમીટરની મુસાફરી કરી શકે છે.

યુએસ પ્રેસિડેન્ટ એરફોર્સ વનમાં ઉડે છે
અમેરિકા એરફોર્સનું એરક્રાફ્ટ જેમાં વૈશ્વિક મહાસત્તા યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના રાષ્ટ્રપતિ ઉડે છે તે એરફોર્સ વન તરીકે ઓળખાય છે. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિનું સત્તાવાર વિમાન એરફોર્સ વન 1,013 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે ઉડી શકે છે. જેમાં રાષ્ટ્રપતિની સુરક્ષા માટે વિશેષ સુવિધાઓ અને સુરક્ષા વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. તેમાં 26 ફ્લાઈટ ક્રૂ સહિત કુલ 102 લોકો મુસાફરી કરી શકે છે. તે કોઈપણ હવામાનમાં ઉડવાનું ચાલુ રાખી શકે છે. આ બોઇંગ 747-200 શ્રેણીના એરક્રાફ્ટની મહત્તમ ઉંચાઇ 45,100 ફૂટ છે. એકવાર ઇંધણ ભર્યા પછી તે 12,000 કિલોમીટરથી વધુનું અંતર કાપી શકે છે. ફ્લાઇટમાં હોય ત્યારે હવામાં ઇંધણ ભરવાની સગવડતા હોય છે.

એરફોર્સ વન પાસે એરક્રાફ્ટની અંદર 4,000 ચોરસ ફૂટ ફ્લોર સ્પેસ છે, જે છ માળની ઇમારતની ઊંચાઈ જેટલી છે. તેમાં ત્રણ માળ બાંધવામાં આવ્યા છે. એરક્રાફ્ટમાં કોન્ફરન્સ રૂમ, ડાઇનિંગ રૂમ, રાષ્ટ્રપતિ અને પ્રથમ મહિલા માટે અલગ ક્વાર્ટર છે. એક અલગ ઓફિસ પણ છે. પ્લેનમાં 100 લોકો માટે ભોજનની વ્યવસ્થા છે. તેની સુરક્ષા વિશેષતાઓ ખૂબ જ ગુપ્ત રાખવામાં આવી છે, પરંતુ કહેવાય છે કે પરમાણુ હુમલાની સ્થિતિમાં પણ એરફોર્સ વન સુરક્ષિત રહેશે.

ફ્લાઇટમાં હોય ત્યારે, રાષ્ટ્રપતિ વિમાનમાંથી જ યુદ્ધનો આદેશ આપી શકે છે, અને કોઈપણ સમયે સમગ્ર વિશ્વમાં કોઈપણનો સંપર્ક કરી શકે છે. એરક્રાફ્ટમાં જે પણ ઈલેક્ટ્રોનિક વસ્તુઓ હોય છે, તે EMP એટલે કે ઈલેક્ટ્રો મેગ્નેટિક પલ્સથી પ્રભાવિત થતી નથી. તેમાં ઓપરેશન થિયેટર પણ બનાવવામાં આવ્યું છે. આ વિમાનની કિંમત લગભગ 1 અબજ ડોલર છે.

રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ પાસે વિશ્વનો સૌથી મોટો વિમાનનો કાફલો છે
રશિયાના રાષ્ટ્રપતિનો એરક્રાફ્ટ કાફલો વિશ્વનો સૌથી મોટો હોવાનું કહેવાય છે. તેની પાસે 68 એરોપ્લેન અને 64 હેલિકોપ્ટર છે. રાષ્ટ્રપતિની ઉડાન માટે ચાર વિમાનો છે. જેમાં તેઓ સુરક્ષાના કારણોસર પ્રવાસ માટે એક પસંદ કરે છે. રશિયન રાષ્ટ્રપતિના વિમાનની કિંમત લગભગ 500 મિલિયન ડોલર છે. જોકે ચારેય એરક્રાફ્ટ ઉડાન માટે તૈયાર રાખવામાં આરે છે. વિમાન Ilyushin IL-96-300PU  લગભગ 901 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે ઉડી શકે છે. તેમાં ખૂબ જ અદ્યતન સંચાર સાધનો છે. જેના દ્વારા ખાસ સંજોગોમાં મિલિટરી કંટ્રોલ રૂમને આદેશો આપી શકાય છે.

રશિયન રાષ્ટ્રપતિનું વિમાન
રશિયન રાષ્ટ્રપતિનું પ્લેન બહારથી સામાન્ય પ્લેન જેવું લાગે છે, પરંતુ તેની અંદર એક આલીશાન બેડરૂમ, ઓફિસ, મીટિંગ રૂમ અને જીમ પણ છે. વિમાનની બોડી પણ ઘણી પહોળી છે. એરક્રાફ્ટમાં 4,000 ચોરસ ફૂટ જગ્યા છે. તેનું ઈન્ટિરિયર ખૂબ જ લક્ઝુરિયસ છે. એવું કહેવાય છે કે વિમાનના ઘણા ભાગો સોનાથી કોટેડ છે. ટોઇલેટ સીટ પણ ગોલ્ડ કોટેડ હોવાનું કહેવાય છે. આ એરક્રાફ્ટ સામાન્ય રીતે 35 હજાર ફૂટની ઊંચાઈએ ઉડે છે. આ એરક્રાફ્ટમાં ઉચ્ચ સ્તરીય સુરક્ષા સંબંધિત વિશેષતાઓ પણ છે, જેમાં એન્ટી એરક્રાફ્ટ ડિફેન્સ સિસ્ટમ, જામરનો સમાવેશ થાય છે જે કોઈપણ રડારને ચકમા દેવામાં સક્ષમ છે.

બ્રિટનના વડાપ્રધાનનું પ્લેન સામાન્ય કક્ષાનું છે!
થોડા વર્ષો પહેલા, યુનાઇટેડ કિંગ્ડમે વડા પ્રધાનની મુલાકાતો માટે રૂા.250 મિલિયનમાં એરબસ A330 વિમાન ખરીદ્યું હતું. અન્ય પરમાણુ-સશસ્ત્ર દેશોના વડાઓની તુલનામાં, બ્રિટિશ વડા પ્રધાનનું સત્તાવાર વિમાન સામાન્ય રીતે સામાન્ય પેસેન્જર એરક્રાફ્ટ છે. જોકે, બ્રિટિશ વડાપ્રધાનની મુસાફરી માટે તેમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો હતો.

પ્લેનનું ઈન્ટિરિયર પણ બહુ આકર્ષક નથી. એરબસ A330ના આગળના ભાગમાં બે ઓટ્ટોમન ખુરશીઓ સાથેનો એક નાનો VIP વિસ્તાર આવેલો છે. એરક્રાફ્ટમાં કુલ 58 બિઝનેસ ક્લાસ સીટ છે. જ્યારે જરૂર પડે ત્યારે કેટલીક ગોપનીયતા માટે સ્લાઇડિંગ કર્ટેન્સ બંધ કરી શકાય છે. પ્લેનના પાછળના ભાગમાં પત્રકારો માટે ઇકોનોમી ક્લાસ સીટ છે.